تەموز 11, 2014 رۆژنامهوانى توێژینهوهی زانكۆ, ژن و میدیا 2,246
رۆژنامهوانى: “كارامەییەكانی بێژەری ژن لە كەناڵە ئاسمانییە كوردییەكاندا، كەناڵی ئاسمانی GKTVبە نموونە” ناونيشانى توێژينهوهى دهرچوونى كچه رۆژنامهوان “ئاڤان فارس ئهسعهد”ه.
توێژهر، بۆ كۆتايى خوێندنى چوار ساڵى زانكۆ و بهدهستهێنانى بڕوانامهى بهكالۆريۆس، له بهشى راگهياندنى كۆليجى ئهدهبياتى زانكۆى سهلاحهدين توێژينهوهكهى پێشكهشكردووه.
پێشهكى توێژينهوهكه:
بێژەری كارێكی سەرەكی و بنەڕەتییە لە بواری تەلەڤزیۆنی و رۆڵێكی گرنگ و كاریگەری هەیە لە بەرەوپێشبردنی كەناڵەكە و دەبێتە شادەماری زیندوی و چوستی و قەشەنگی كەناڵەكە.
سەرەڕایی پیشەی بێژەری، بەشداری ژن لە كاری میدیایی وەكو میدیاكار لە كوردستاندا ئەزموونێكی نوێیە بە بەراورد لەگەڵ وڵاتانی دونیاو ناوچەكە لە پێش ڕاپەڕینی بەهاری كوردی ساڵی 1991، بە هۆی بارودۆخی سیاسی نالەبار لە ئەنجامی دەستبەسەراگرتنی حیزبی بەعس و ئایدۆلۆژیاكەی بەسەر گشت دامودەزگاو بوارەكانی كاركردن، بۆ ژنان دەرفەتی كاری میدیایی ئازاد نەبوو، تەنانەت بۆ میدیاكارانی رەگەزی نێر جگە لە دەركەوتنێكی سنورداری نەبێ، بەڵام لە دوای ساڵی 2003 ەوە گۆڕانكارییەكی گەورە لە میدیایی كوردی روویدا، كە لە ماوەیەكی دیاریكراودا ژمارەیەكی زۆر لە كەناڵی ئاسمانی لە هەرێمی كوردستاندا دامەزرێندران، دەركەوتنی ئەو هەموو كەناڵە ئاسمانییە كوردییانە كە خۆی زیاتر لە 35 كەناڵی ئاسمانی دەدات، دەركەوتەیەكی چۆنایەتی و خێرای هەلومەرجی تازەی سیاسی و ئابووری و كولتووری كۆمەڵگای كوردستانە، كە دواتر دەرفەتی كاركردن بە رێژەیەكی زۆر لە زۆر بواری جیاوازدا بۆ میدیاكاران بەتایبەت میدیاكارانی ژن هاتە كایەوە، بەشداری میدیاكاری ژن لە رووی چەندێتی و چۆنێتییەوە، لە هەموو بوارەكانی وەك (بێژەر، پەیامنێر، ئامادەكار، نووسەر، تەكنیككار.. هتد) بەرەوپێشچوو، بەڵام بەشداری ژنی میدیاكار لە ناوەندی بڕیاری دەزگاكاندا دەگمەنەو دەتوانین بڵێین هەر نییە، ئەمەش یەكێكە لە گرفتە هەرە گەورەكان كە لە كارامەییەكانی ژن كەمدەكاتەوە. بەجۆرێ میدیاكاری ژن رۆڵێكی ئەوتۆ ناگێڕێ.
لە پاڵ ئەوەی لە كەناڵە ئاسمانییە كوردییەكان تارادەیەك گرنگی بە پیشەی بێژەری دراوە، بەڵام وەك پێویست نییە و لەگەڵ ئەمەشدا رۆژانە بێژەرەكان رووبەڕووی كۆمەڵێك فشار دەبنەوە، كە ئەمە كاریگەری لەسەر پیشەكەیان دروست دەكات، بەشی زۆری فشارەكان پەیوەستن بەوكەسانەی سەرپەرشتی دەزگاكان دەكەن، هۆكارێكی دیكە كەمی وشیارییە لە نێو كۆمەڵگای كوردستان، بەتایبەت هەمیشە لەڕووی رەگەزی و تواناوە جیاواز لە ژنانیان روانیەوە .
دەركەوتنی كەناڵی ئاسمانی رۆڵی بەرچاویان هەبووە، توانیویانە كاریگەرییەكی گەورە دروستبكەن و بینەرێكی فراوان لە دەوری خۆیان كۆبكەنەوە، كەچی سەرەڕای ئەمانەش تاوەكو ئێستا ئەو كەشە نەڕەخساوە كە بێژەرێكی ژن بتوانێت بە ئازادانە تواناكانی خۆی نمایش بكات.
بەرای توێژەر ئەم توێژینەوەیە لەگرینگییەكی بابەتی سەرچاوەی گرتووە، كەخۆی لەپێویستی باسكردن و شرۆڤەكردنی ” رۆڵی كارامەییەكانی بێژەری ژن لە كەناڵە ئاسمانییە كوردییەكاندا” دەبینێتەوە.
لەم توێژینەوەیەدا كە بەشی زۆری بڕگە و بابەتەكان پڕەنسیپ و بیروبۆچوونی زانستین، لە رێگەی چوار بەشی تیۆری و پراكتیكی توێژەر هەڵساوە بەباسكردنی چەند تەوەرێكی جیاوازی پەیوەندیدار بەپیشەی بێژەری تەلەفزیۆن:
لەبەشی یەكەمدا:
وەك دەستپێكی توێژینەوەیەكی زانستی چوارچێوەی توێژینەوەی بۆ توێژینەوەكە دیاریكردووە، كە بریتییە لە دیاریكردنی كێشە و گرفتی توێژینەوە، پرسیارەكانی توێژینەوە، گریمانەی توێژینەوە، گرنگی توێژینەوە، كۆمەڵگای توێژینەوە، سنووری توێژینەوە، ئامرازەكانی توێژینەوە، ئاستەنگەكانی توێژینەوە، توێژینەوەكانی پێشوو.
لەبەشی دووەمی توێژینەوەكەدا:
كه بریتییە لە “رۆڵ و كارامەییە كاریگەرەكانی بێژەری ژن لە كەناڵە ئاسمانییە كوردییەكاندا” و لە هەشت باس پێكهاتووە، وەك بەشی تیۆری هەڵساوە بەتیشك خستنەسەر تێگەیشتن و پێناسەی چەمكەكان “رۆڵ، كارامەیی، بێژەر، كەناڵی ئاسمانی”. هەروەرها لەم بەشەدا باس لە جۆرەكانی بێژەر، تایبەتمەندییەكانی بێژەر، مەرجەكانی بێژەری سەركەوتوو، رۆڵ و كاریگەرییەكانی بێژەر، جلوبەرگی بێژەری تەلەڤزیۆن، جووڵەو كەسایەتی بێژەر،كارامەییەكانی بێژەری ژن.
پاشان لە بەشی سێیەمدا:
بە هەنگاوی پراكتیكی و تێڕوانینێكی تیۆری دیكە بۆ توێژینەوەكە، توێژەر چووەتە سەر باسی سەرهەڵدان و گەشەكردنی كەناڵە ئاسمانییە كوردییەكان و كەناڵی ئاسمانی گەلی كوردستان بە نموونە، لەم نێوەندەدا سەرهەڵدان و گەشەكردنی كەناڵی ئاسمانی گەلی كوردستان و كارامەییەكانی بێژەر لەم كەناڵەدا كردووە.
هەروەها لەم بەشەدا توێژەر هەنگاوی پراكتیكی ناوە كە بریتییە لە كارامەییەكانی بێژەری ژن لە كەناڵی ئاسمانی گەلی كوردستاندا، پاشان لە رێگەی 20 خشتەوە شیكردنەوەی ناوەڕۆكی ئەنجامداوە، دوای شیكردنەوەی پرسیارەكانی راپرسی، چەندین ئەنجام بۆ توێژەر دەستكەوتوون، دواتر بە خوێندنەوەیەكی زانستییانە بۆ ئەنجامەكان و لە دیدگای خۆیەوە چەند راسپاردە و پێشنیازێكی خستوونەتەڕوو، بەهیوای درككردن بەو راسپاردانە و هەنگاونانێكی زانستییانە بە مەبەستی كۆتاییهێنان یان لایەنی كەم كەمكردنەوەی ئەو گرفتانەی دێنە بەردەم بێژەران بەگشتی و بێژەرانی ژن بەتایبەت لە كەناڵە ئاسمانییە كوردییەكاندا.
ئەنجامەكان
لە كۆتایی توێژینەوەكە بە چەند ئەنجامێك گەیشتین، لە خوارەوە بە چەند خاڵێك دەستنیشانی دەكەین.
1-زۆربەی بێژەرەكان لە كەناڵە ئاسمانییەكان بابەخ بە بەرزكردنەوەی ئاستی رۆشنبیرییان نادەن.
2-بەشێك لە بێژەرەكان بەرێككەوت هاتوونەتە ناو بواری میدیا، بەشێوەیەكی ئەكادیمی كارەكانیان رایناكەن.
3-بەشێكی زۆر لە بێژەرە ژنەكان، باوەڕییان بە ئایندەیەكی گەشی پیشەیی رۆژنامەوانی لەرێگەی كاری بێژەریییەوە نییە.
4-بێژەرە ژنەكان، ناكارامەییان دەگەڕێننەوە بۆ رێگرییە كۆمەڵایەتی و كلتوورییەكان.
5- بەشێكی زۆر لە بێژەرەكان دانبەوەدادەنێن كە دەزگاكانی راگەیاندن پاڵپشتنین لەدروستكردنی كەشێكی گونجاو بۆ بەرەوپێشبردنی تواناكانی بێژەری ژن.
6-بەهۆی ئەوەی زۆربەی كەناڵە پڕبینەرەكانی هەرێمی كوردستان لە بواری سیاسیدا كاردەكەن، بێژەری ژن لە بواری سیاسی كەمتوانایە، بۆیە نەبۆتە ئەستێرە لەبوارەكەی خوێدا.
7-بێژەری ژن لە كەناڵە ئاسمانییە كوردییەكان، زیاتر گرنگی بە رووكەش و تایبەتمەندییە لاوەكییەكان دەدەن، نەك سەرەكییەكان.
راسپاردە و پێشنیاز
1- پێویستە دەزگاكانی راگەیاندن، زیاتر سوود لە دەرچووانی بەشی راگەیاندنی زانكۆ و پەیمانگاكانی كوردستان وەربگرن بۆ بەرەوپێشبردنی دەزگاكانیان.
2- دەزگاكان مەرجی رووكەشی وەك جوانی نەك بەپێوەری سەرەكی بۆ وەرگرتنی بێژەری ژن، بەڵكوو ئاستی رۆشنبیری كارامەیی و توانا بكەنە پێوەری سەرەكی.
3- كردنەوەی خول و ۆركشۆپی تایبەت بە پێگەیاندنی تواناكانی بێژەر بەبەردەوام، بۆ ئەوەی لە ئەنجامی كاركردن تووشی بێتوانایی نەبێت و بینەر لێی بێزار نەبێت.
4- بێژەرە ژنەكان، لە یەك وێستگە نەوەستن بەڵكوو بەتێپەڕبوونی كات وێستگەی كاركردنیان بەرەوپێشببەن و بەرنامەو پرۆگرامی سەرەكیتر وەربگرن.
5- دەزگاكانی راگەیاندن گرنگی بدەن بە گرێبەستی كاركردن و رەچاوی لایەنی جێندەری.
6-بەگوێرەی تایبەتمەندی بێژەرە ژنەكان، دابەشی سەر پرۆگرام و ژانرەكانی تەلەفزیۆن بكرێن.
7-زەمینەسازی بكرێت بۆ ئەوەی ژنانی راگەیاندنكار، بەرپرسیارێتی زیاتر وەربگرن، بەشداربن لە بڕیاری ئاراستەكردنی سیاسەتی و پرۆگرامەكانی دەزگا راگەیاندنەكان.
ئا: رۆژنامهوانى
کانونی دووهەم 24, 2021 لێدوان نووسین ناچالاککراوە لە كاڵێ ئهمین.. بهكامێراكهی له چاوی ژنێكهوه نههامهتییهكانی جهنگ دهگێڕێتهوه
کانونی دووهەم 18, 2021 لێدوان نووسین ناچالاککراوە لە رێنمایی پیشهگهرانه بۆ فۆتۆگرافهران.. چۆن وێنهكانت دهفرۆشیت
کانونی دووهەم 17, 2021 لێدوان نووسین ناچالاککراوە لە سهركهوتن له كاری فۆتۆگرافهری میدیایی.. چیرۆكی فۆتۆجۆرنالیستێكی پیشهگهر
کانونی یەکەم 04, 2020 لێدوان نووسین ناچالاککراوە لە کاریگەری دراماکان و لاساییکردنەوەی بەنەزانی
تەموز 09, 2014 2,122
کانونی دووهەم 24, 2021 لێدوان نووسین ناچالاککراوە لە كاڵێ ئهمین.. بهكامێراكهی له چاوی ژنێكهوه نههامهتییهكانی جهنگ دهگێڕێتهوه
کانونی دووهەم 18, 2021 لێدوان نووسین ناچالاککراوە لە رێنمایی پیشهگهرانه بۆ فۆتۆگرافهران.. چۆن وێنهكانت دهفرۆشیت
کانونی دووهەم 17, 2021 لێدوان نووسین ناچالاککراوە لە سهركهوتن له كاری فۆتۆگرافهری میدیایی.. چیرۆكی فۆتۆجۆرنالیستێكی پیشهگهر
کانونی یەکەم 04, 2020 لێدوان نووسین ناچالاککراوە لە کاریگەری دراماکان و لاساییکردنەوەی بەنەزانی
کانونی دووهەم 18, 2021 لێدوان نووسین ناچالاککراوە لە رێنمایی پیشهگهرانه بۆ فۆتۆگرافهران.. چۆن وێنهكانت دهفرۆشیت
رۆژنامهوانی، سلێمانی، كاڵێ ئهمین لە رابردوودا رێگاکانی فرۆشتنی وێنە بەم شێوەیەی ئێستا نەبووە ئەتتوانی کە راستەوخۆ بە کڕیارەکانی بفرۆشیت وەک چاپەمەنییەکان،...کانونی دووهەم 01, 2021 لێدوان نووسین ناچالاککراوە لە ژنه رۆژنامهوانی كورد “ئارهزوو نوری” خهڵاتی دووهم باشترین رۆژنامهوانی عێراقی بهدهستهێنا
رۆژنامهوانی، ههولێر: ئارهزوو نوری حهكیم، رۆژنامهنووسی كورد، توانی خهڵاتی رێكخراوی ئینتهرنیوزی نێودهوڵهتی بۆ باشترین رووماڵی پرسی ژن له (2020)...کانونی یەکەم 04, 2020 لێدوان نووسین ناچالاککراوە لە کاریگەری دراماکان و لاساییکردنەوەی بەنەزانی
ئارهزوو نوری سوپرایزی دروستتکراو و رێککەوتنی پێشوەختە لەلای بەشێکی گەنجانمان وەک لاساییکردنەوەی نەریتێک کە دوورە لەنەریتی کۆمەڵگەی کوردی، جگە لە زیان؛ هیچ...کانونی یەکەم 04, 2020 لێدوان نووسین ناچالاککراوە لە دزیی میدیايى و گزیی میدیاوان
د.شوان ئادەم ئەیڤەس لەپاڵ توێژەران و ئەكادیمیی و نووسەراندا؛ داخوازى دووركەوتنەوەی ميديا و میدیاوانان لەدیاردەی گزییكردن و دزینی بەرهەمی هزریی ئەوانیدیكە،...ئاب 16, 2020 لێدوان نووسین ناچالاککراوە لە پەرلەمانی کوردستان روونکردنەوە لەسەر پێشنیازەیاسای “رێكخستنی میدیای ئەلیكترۆنی” دەدات
رۆژنامهوانی، ههولێر له روونكردنهوهیهكدا، لیژنەی رۆشنبیری و كۆمەڵگهی مەدەنی و وەرزش و لاوان لەپەرلەمانی كوردستان، رایگهیاندووه، پێشنیازه...تەموز 10, 2020 1
رۆژنامهوانی، ههولێر، كاروان عهبدوڵڵا پوخته:ئهم نووسینه باس له ڕۆڵ و كاریگهرى میدیا دهكات وهك بهشێك له بونیهى پێكهاتهى سیاسی و كۆمهڵایهتی...مارس 06, 2020 لێدوان نووسین ناچالاککراوە لە رایگشتی ئەليكترۆنی ودەرکەوتەکانی
رۆژنامهوانی، ههولێر، چنار نامق ئەگەر قۆناغی بەر لەسەرهەڵدانی ئینتەرنێت راگەیاندنی تەقلیدی (رۆژنامە ورادیۆ وتەلەفزیۆن) هۆكارێكی باش بوبن بۆ پێكهێنانی رای...شوبات 18, 2020 لێدوان نووسین ناچالاککراوە لە ههموو كهناڵهكانی ئێستا كاریگهری یهك رادیۆی سهردهمی شاخیان نیه
رۆژنامهوانی – سلێمانی: سهبارهت بهوهی كه لهئێستادا ژمارهیهكی زۆر كهناڵی راگهیاندنی (بینراو، نووسراو، خوێنراو) ههن، تا چهنده توانیویانه...تشرینی دووهەم 01, 2014 لێدوان نووسین ناچالاککراوە لە ئهرك و پرهنسیپ و سیستمهكانى راگهیاندن
رۆژنامهوانى: كتێبى “بنهما تيۆرييهكانى رايگشتى و راگهياندن”، (رۆڵى میدیاكان له دروستكردنى رایگشتیدا)، له نووسينى لێكۆڵهرى بوارى ميديا “مهجيد...تشرینی یەکەم 28, 2014 لێدوان نووسین ناچالاککراوە لە شێوازهكانى پێوانه كردنى رایگشتى
رۆژنامهوانى: كتێبى “بنهما تيۆرييهكانى رايگشتى و راگهياندن”، (رۆڵى میدیاكان له دروستكردنى رایگشتیدا)، له نووسينى لێكۆڵهرى بوارى ميديا “مهجيد...کانونی دووهەم 24, 2021 لێدوان نووسین ناچالاککراوە لە كاڵێ ئهمین.. بهكامێراكهی له چاوی ژنێكهوه نههامهتییهكانی جهنگ دهگێڕێتهوه
گفتوگۆی رۆژنامهوانی لهگهڵ كاڵێ ئهمینداکانونی دووهەم 18, 2021 لێدوان نووسین ناچالاککراوە لە رێنمایی پیشهگهرانه بۆ فۆتۆگرافهران.. چۆن وێنهكانت دهفرۆشیت
رۆژنامهوانی، سلێمانی، كاڵێ ئهمین لە رابردوودا رێگاکانی فرۆشتنی وێنە بەم شێوەیەی ئێستا نەبووە ئەتتوانی کە راستەوخۆ بە کڕیارەکانی بفرۆشیت وەک چاپەمەنییەکان،...کانونی دووهەم 17, 2021 لێدوان نووسین ناچالاککراوە لە سهركهوتن له كاری فۆتۆگرافهری میدیایی.. چیرۆكی فۆتۆجۆرنالیستێكی پیشهگهر
رۆژنامهوانی، سلێمانی، وهرگێڕانی: كاڵێ ئهمین ئەوکاتەی کە وێنەگری ئازاد بیت یان ئەو دەستەواژە باوەی کە پێی دەلێن (فری لانس) کۆمەڵێک تایبەتمەندیت پێ دەبەخشێت...حوزەیران 04, 2020 لێدوان نووسین ناچالاککراوە لە سهداى وێنه
رۆژنامهوانی، سلێمانی، دهشتی عهلی بڵاوبوونهوهى دیمهنى ساتهوهختى كوشتنى جۆرج فلۆیدى رهشپێست لهلایهن پۆلیسهوه، ههرزوو كاردانهوهى...تشرینی دووهەم 22, 2017 لێدوان نووسین ناچالاککراوە لە پیشانگایەك بە هاوێنەی چەند کچە فۆتۆگرافەرێك
رۆژنامهوانى – ههولێر: کچانی فۆتۆگرافەر لە ڕێگەی پێشەنگایەکی فۆتۆگرافییەوە کارەکانیان بە دروشمی ( ئێره، له چاوی کچه فۆتۆگرافهرهکانمانهوه) نمایش...