• په‌یوه‌ندی
  • ئێمه‌
  • ڤیدیۆ
  • فۆتۆگراف
  • بيروڕا

  • ماڵه‌وه‌
  • هه‌واڵ
  • رۆژنامه‌
  • رادیۆ
  • ته‌له‌ڤزیۆن
  • رای گشتی
  • راگه‌یاندنی تایبه‌تمه‌ند
  • ژن و میدیا
  • میدیای ئه‌لیكترۆنی
  • نه‌خشه‌ی ماڵپه‌ڕ
    • Facebook
    • Twitter
    • Google+
    • Pinterest
    • RSS Feed
    • Linked
    • Youtube

ئه‌رك و پره‌نسیپ و سیستمه‌كانى راگه‌یاندن

تشرینی دووهەم 01, 2014 رۆژنامه‌وانى راگه‌یاندن, رای گشتی لێدوان نووسین ناچالاککراوە لە ئه‌رك و پره‌نسیپ و سیستمه‌كانى راگه‌یاندن


 رۆژنامه‌وانى: كتێبى “بنه‌ما تيۆرييه‌كانى رايگشتى و راگه‌ياندن”، (رۆڵى میدیاكان له‌ دروستكردنى رایگشتیدا)، له‌ نووسينى لێكۆڵه‌رى بوارى ميديا “مه‌جيد ساڵح”ه‌ و به‌هۆى گرنگى باسه‌كانى كتێبه‌كه‌يه‌وه‌، لێره‌دا بابه‌ته‌كانى بڵاو ده‌كه‌ينه‌وه‌. له‌م به‌شه‌دا، كه‌ به‌شى دووه‌مى كتێبه‌كه‌يه‌، نووسه‌ر باس له‌ ئه‌رس و پره‌نسيپ و سيستمه‌كانى راگه‌ياندن ده‌كات.

medya-ragayandn-arsalan rahman

به‌شى دووه‌م

ئه‌رك وپره‌نسيپ و سیستمه‌كانى راگه‌یاندن

ئه‌ركه‌كانى راگه‌یاندن ئاشكرایه‌ كارى راگه‌یاندن كارێكى هه‌م جه‌ماوه‌رى و هه‌میش تاكه‌كه‌سه‌. واته‌ به‌شداریكردن له‌پرۆسه‌ى راگه‌یاندندا بێ سنوور و چوارچێوه‌یه‌، ته‌وژمى شۆڕشى زانیارییه‌كانیش رۆژ له‌دواى رۆژ ژماره‌ى به‌شداریكه‌ران به‌رفراوانترده‌كات. ئه‌ركه‌كانیش زیاترو زیاتر ده‌كات.

لێره‌دا به‌پێویستى ده‌زانین ئه‌ركه‌ سه‌ره‌كیيه‌كانى كارى راگه‌یاندنى هاوچه‌رخ له‌چه‌ند خاڵێكدا ده‌ستنیشان بكه‌ین:

1-ئه‌ركى گه‌یاندنى هه‌واڵ و په‌یام و بیروڕا و لێدوانه‌ ره‌سمى و ناره‌سمیيه‌كان به‌ وه‌رگر (جه‌ماوه‌ر)، بۆ ئه‌وه‌ى به‌ شاره‌زاییه‌وه‌ هه‌ڵوێست و بڕیار له‌سه‌ر رووداو و كاره‌ساته‌ ژینگه‌یى و نه‌ته‌وه‌یى و نێوده‌وڵه‌تییه‌كان بدات پێویستى به‌وه‌هه‌یه‌ له‌ماوه‌یه‌كى كه‌مدا ئاگاى له‌ هه‌موو هه‌واڵه‌ ناوخۆیى و جیهانیه‌كان هه‌بێت.

2-ئه‌ركى پێگه‌یاندنى كۆمه‌ڵایه‌تی: مرۆڤى هاوچه‌رخ چیدى وه‌ك جاران ته‌ریك و دابڕاو نییه‌، به‌ڵكو رۆژانه‌ ده‌یان په‌یوه‌ندى كۆمه‌ڵایه‌تى له‌گه‌ڵ كه‌سانى تردا ده‌به‌ستێ، راگه‌یاندنه‌كان له‌ ڕێگه‌ى په‌یامه‌ مه‌عریفى و زانستیه‌كانه‌وه‌ ئه‌و كارئاسانیه‌یان بۆ ده‌كات تاكو وه‌ك كه‌سانى كارامه‌ و شاره‌زا هه‌ڵسوكه‌وت بكه‌ن.

3-ئه‌ركى دروستكردنى پاڵنه‌ر: راگه‌یاندنى هاوچه‌رخ ده‌توانێ له‌ كۆمه‌ڵگاكاندا ئامانجى نوێ دروست بكات و له‌ره‌وتى پێشكه‌وتن و داهێنان نزیكمان بكاته‌وه‌، هه‌روه‌ها ده‌بێته‌ هانده‌رێك بۆ تاكه‌كانى كۆمه‌ڵ تاكو ژیانێكى سه‌ربه‌ست و به‌كه‌رامه‌ت و دوور له‌په‌ستان بژین.

4-ئه‌ركى دیالۆگ و وتوێژكردن: مرۆڤى ئه‌م سه‌رده‌مه‌ له‌گشت كاته‌كان زیاتر پێویستى به‌وه‌ هه‌یه‌ دیالۆگى به‌به‌رهه‌م له‌گه‌ڵ ده‌وروبه‌ريدا سازبكات و راستییه‌كان و بیرو راجیاوازه‌كان ئاڵوگۆڕ بكات. ساده‌ترین و خێراترین و ئاسانترین رێگه‌ش كه‌ناڵه‌كانى راگه‌یاندنه‌.

5-ئه‌ركى په‌روه‌رده‌ و فێركردن: بۆ به‌رزكردنه‌وه‌ى ئاستى رۆشنبیرى و هۆشیارى و كه‌سایه‌تى مرۆڤ، راگه‌یاندن گونجاوترین كه‌ناڵه‌.

6-ئه‌ركى پێشخستن و هاوچه‌رخكردنى كولتوره‌كان: كه‌ناڵه‌كانى راگه‌یاندن له‌ كۆنه‌وه‌ تاكو ئێستا ئه‌ركى گه‌یاندنى كولتورو داب و نه‌ریته‌كانیان له‌نه‌وه‌یه‌كه‌وه‌ بۆنه‌وه‌یه‌كى تر له‌ئه‌ستۆدا بووه‌ هه‌روه‌ها شۆڕشى پیشه‌سازى ده‌توانێ ئه‌و كلتوره‌ لۆكاڵیانه‌ له‌سه‌ر ئاستى دونیادا په‌خش و بڵاوبكاته‌وه‌و جۆرێك له‌به‌جیهانى بوونیان پێ ببه‌خشێ له‌گه‌ڵ زه‌مانه‌دا بیانگونجێنێ. له ‌راستىدا ئه‌ده‌ب و هونه‌ر له‌هه‌موو بواره‌كانى تر زیاتر كه‌ڵكیان له‌كه‌ناڵه‌كانى راگه‌یاندن وه‌رگرتووه‌ تاكو بگه‌ن به‌به‌ربڵاوترین په‌یام وه‌رگر.

7-ئه‌ركى به‌سه‌ربردنى كاتى خۆش: به‌شى هه‌ره‌ زۆرى كارى راگه‌یاندن برتییه‌ له‌په‌خش كردنى دراماو گۆرانى و سه‌ماو هه‌ڵپه‌ڕكێ و موزیكى میللى و جیهانى و وێنه‌. له‌م رێگه‌یه‌وه‌ زۆرترین په‌یام وه‌رگر ده‌توانن پشوویه‌ك بده‌ن و كاتێكى خۆش به‌سه‌ربه‌رن و خۆیان له‌ماندووبوونى كارى رۆژانه‌ رزگاربكه‌ن.

پره‌نسیبه‌كانى راگه‌یاندن:

1- راگه‌یاندنى سه‌ركه‌وتوو ئه‌و راگه‌یاندنه‌یه‌، كه‌ مرۆڤ ده‌كاته‌ ئامانج و هه‌وڵده‌دات له‌ رێگه‌ى په‌یامه‌كانیه‌وه‌ بیروبۆچوونه‌ راستگۆو راسته‌قینه‌كان بخاته‌ به‌رده‌ستى په‌یام وه‌گره‌كانى و ژیانێكى خۆشگوزه‌رانى بۆ ده‌ستنیشان بكات.

2- ئه‌و په‌یامه‌ى كه‌ راگه‌یاندن ده‌بێ ئاراسته‌ى بكات، پێویسته‌ روون و ئاشكرا بێت و هیچ ئاڵۆزییه‌ك دروست نه‌كات و نه‌بێته‌ مایه‌ى سه‌رلێشێوانى جه‌ماوه‌ر.

3- بۆ ده‌سته‌به‌ركردنى دڵنیایى جه‌ماوه‌ر، ده‌بێ په‌یامه‌كانى راگه‌یاندن دووربێت له‌هه‌واڵ هه‌ڵبه‌ستن و داتاشینى په‌یامى چه‌واشه‌كارى.

4- په‌یامى راگه‌یاندن به‌ته‌نیا خستنه‌ڕووى شته‌ سه‌لبیه‌كان نییه‌، به‌ڵكو پێویسته‌ دیوه‌كه‌ى تریشى ببینێ و لایه‌نه‌ ئیجابیه‌كانیش بخاته‌ روو.

5- رێزگرتن له‌داب و نه‌ریته‌ جوانه‌كانى كۆمه‌ڵگا یه‌كێكى تره‌ له‌پره‌نسیبه‌كانىكارى راگه‌یاندن.

6- بۆ ئه‌وه‌ى په‌یامه‌كانى هاوچه‌رخێتى و راستگۆیى و كاریگه‌رى پێوه‌ دیاربێت، راگه‌یاندنى هاوچه‌رخ ده‌بێ هه‌لى ئه‌وه‌ بۆ په‌یام وه‌رگره‌كان بڕه‌خسێنێ به‌شدارى له‌ پێكهاته‌ى په‌یامه‌كاندا بكات.

7-ئه‌و كاته‌ى كه‌په‌یامه‌كانى په‌خش ده‌كات، گونجاوبێت له‌گه‌ڵ ئاماده‌یى خه‌ڵك بۆ وه‌رگرتن و به‌شداریكردن.

سیسته‌مه‌كانى راگه‌یاندن:

سیسته‌مه‌كانى راگه‌یاندن به‌شێوه‌یه‌كى گشتى دابه‌ش ده‌بێت بۆ دوو ده‌سته‌:

1- سیسته‌مى پێشگیرانه‌. پێش بڵاوكردنه‌وه‌ى هه‌واڵ رێگه‌یان لێ ده‌گرێ.

2- سیسته‌مى به‌دواداچوون: پاش بڵاوبونه‌وه‌ى هه‌واڵ به‌دواید ده‌چێ. سیسته‌مى پێشگیرانه‌ له ‌پاش ئه‌و دابه‌شكردنه‌، ده‌كرێ سیسته‌مى پێشگیرانه‌ بۆ ده‌سته‌ى تر پۆلین بكه‌ین.

1-سیسته‌مى ئامرانه‌. 2-سیسته‌مى كۆمۆنیستى. 3-سیسته‌مى په‌ره‌پێدان.

یه‌كه‌م/ سیسته‌مى ئامرانه‌: له‌م سیسته‌مه‌دا پێش بڵاوبونه‌وه‌، “هه‌واڵ” ده‌بێ به‌چه‌ندین كه‌ناڵدا تێپه‌ڕببێت و پاش وه‌رگرتنى ره‌زامه‌ندى ئه‌نجا په‌خش بكرێت. خاوه‌ندارێتى كه‌ناڵه‌كانى راگه‌یاندن به‌ته‌واوه‌تى له‌ژێر كۆنترۆڵى حكومه‌ت دایه‌و تاك بڕیارى ئه‌وه‌ڵ و ئاخرى له‌ده‌ستدایه‌. له‌م سیسته‌مه‌دا سانسۆر زۆر به‌خه‌ستى به‌كار دێت، راگه‌یاندنه‌كان ئه‌گه‌ر هه‌نگاوێكى دژ به‌سیاسه‌تى ره‌سمى حكومه‌ت هه‌ڵنێن، ئه‌وا داخستن و زیندانى.. چاوه‌ڕێى سه‌رپێچى كه‌ران ده‌كات.له‌م سیسته‌مه‌دا ده‌سه‌ڵات داران هیچ مافێك به‌میدیاكان ناده‌ن بۆ ره‌خنه‌گرتن وله‌پێش چاپكردن یان په‌خشكردن هه‌موو بابه‌ته‌كان ده‌بێ زۆر به‌وردى چاویان پێدابخشێنرێت.

دووه‌م/ سیسته‌مى كۆمۆنیستى: له‌م سیسته‌مه‌دا له‌جێگه‌ى تاك، حزب بڕیارده‌داو هه‌ر حزبیش هێڵه‌ سه‌ره‌كیه‌كانى كارى میدیاكان ده‌ست نیشانده‌كات، هیچ راگه‌یاندنێكى حزبه‌كانى تر نابێ له‌هێڵى ئایدۆلۆژى كۆمۆنیزم لابده‌ن. له‌سیسته‌مى كۆمه‌نیستىدا سێ ئه‌ركى سه‌ره‌كى بۆ میدیاكان ده‌ستنیشان كراوه‌:1-پڕوپاگه‌نده‌ 2-سازكردنى هه‌ڵچوون 3-ئاراسته‌كردن. له‌ ڕژێمه‌ كۆمۆنیسته‌كاندا میدیاكان كه‌ره‌سته‌ن بۆ گه‌شتن به‌و ئامانجانه‌ى كه‌حزب كارى بۆ ده‌كات.

بنه‌ماو تایبه‌تمه‌ندییه‌كانى پیشه‌ى رۆژنامه‌وانى له‌سیسته‌مى سۆسیالستیدا جیاوازه‌ له‌سیسته‌مه‌كانى تر. هه‌واڵه‌كان لێكدانه‌وه‌و لێكۆڵینه‌وه‌یان له‌گه‌ڵدایه‌، كوباو كۆریاى باكور دوو نمونه‌ى ئه‌م سیسته‌مه‌ن.

سێیه‌م/ سیسته‌مى په‌ره‌پێدان: سێیه‌مین سیسته‌مى پێشگیرانه‌ بریتیه‌ له‌سیسته‌مى په‌ره‌پێدان، له‌م سیسته‌مه‌دا كارى راگه‌یاندنه‌كان بریتیه‌ له‌ یارمه‌تیدانى په‌ره‌پێدانى ئابورى و كاركردن بۆ نه‌هێشتنى هه‌ژارى و نه‌خوێنده‌وارى و هۆشیاركردنه‌وه‌ى خه‌ڵك له‌رووى سیاسى و ته‌ندروستى و كۆمه‌ڵایه‌تى و كولتوریه‌وه‌.

لایه‌نگرانى ئه‌م سیسته‌مه‌ پێیان وایه‌ تائه‌و كاته‌ى ماوه‌ى نێوان وڵاتانى هه‌ژارو ده‌وڵه‌مه‌ند هه‌یه‌ ناكرێ میدیاكان له‌دژى به‌رژه‌وه‌ندییه‌ نه‌ته‌وه‌یى و كۆمه‌ڵایه‌تیه‌كاندا بوه‌ستن. جیاوازى له‌نێوان ئه‌م سیسته‌مه‌و ئه‌وانى تر له‌وه‌دایه‌، لێره‌ فكرو ئایدۆلۆژیا باڵاده‌سته‌، خاوه‌ندارێتى كه‌ناڵه‌كان ده‌كرێ به‌ده‌ست كه‌رتى تایبه‌ت بێت، به‌ڵام ئه‌گه‌ر له‌رێگه‌ى په‌ره‌پێدانى ئابورى به‌رژه‌وه‌ندى نه‌ته‌وه‌یى لایاندا، ئه‌وكات حكومه‌ته‌كان ده‌توانن چالاكیه‌كانیان راگرن، مالیزیا و كۆریاى باشوور دوونمونه‌ى ئه‌م سیسته‌مه‌ن.

سیسته‌مى به‌دواداچون: ئه‌م سیسته‌مه‌ش ده‌كرێ به‌دووبه‌شه‌وه:

‌1-سیسته‌مى ئازاد: لێره‌دا مرۆڤ ئازاده‌ له‌وه‌رگرتنى زانیارى و هه‌ڵبژاردن. ئه‌م سیسته‌مه‌ هه‌ڵقوڵاوى ئه‌ندێشه‌كانى (جۆن لوك، ژان ژاك رۆسۆ، ژن ئیستوردو ژان میلتون)ه‌ كارى ده‌وڵه‌ت له‌م سیسته‌مه‌دا فه‌راهه‌مكردنى خواسته‌كانى تاكه‌، حكومه‌ته‌كان پولورالیزم و كارئاسانى بۆ خه‌ڵك ده‌كه‌ن تاكو ده‌ستیان بگات به‌و سه‌رچاوانه‌ى كه‌ كار له‌ئاینده‌یان ده‌كه‌ن. ئه‌ركه‌كانى میدیاكان له‌م سیسته‌مه‌دا چاودێرى كردنى بارى كۆمه‌ڵایه‌تى و سیاسى وڵات و ره‌خساندنى هه‌لى به‌شداریكردنى خه‌ڵك له‌كاروبارى سیاسى و كۆمه‌ڵایه‌تى و ئابورىیه‌.رادیۆو ته‌له‌فزیۆن و رۆژنامه‌و ئینته‌رنێت له‌م سیسته‌مه‌دا سه‌ربه‌خۆو ئازادن و ده‌توانن ره‌خنه‌ له‌هه‌موو شتێك بگرن كه‌دژ به‌ په‌رژوه‌ندى جه‌ماوه‌ره‌. جگه‌له‌هێرش كردنه‌ سه‌ر ژیانى تایبه‌تى خه‌ڵكان و زیانگه‌یاندن به‌ ئازادییه‌ گشتییه‌كان، راگه‌یاندنه‌كان ده‌ستیان به‌ته‌واوى كراوه‌یه‌، خاوه‌ندارێتى له‌م سیسته‌مه‌دا له‌ده‌ستى كه‌رتى تایبه‌تدایه‌.

2-سیسته‌مى به‌رژوه‌ندى كۆمه‌ڵایه‌تى: سه‌رهه‌ڵدانى هه‌ندێ ره‌خنه‌و گله‌یى له‌سیسته‌مى ئازادو به‌كارهێنانى ئازادى به‌شێوه‌یه‌كى هه‌ڵه‌، كارێكى وایان كرد جارێكى تر به‌وسیسته‌مه‌دا بچنه‌وه‌ خاڵه‌ لاوازه‌كانى ده‌ست نیشانبكه‌ن.

ساڵى 1947 شیگاكۆ راپۆرتێكى سه‌باره‌ت به‌میدیاكانى ئه‌مریكا بڵاوكرده‌وه‌و ده‌ریخست هه‌ندێ كۆمپانیاو سه‌رمایه‌دار میدیاكانیان كۆنترۆڵ كردووه‌ و بۆ به‌رژه‌وه‌ندى خۆیان به‌كاریان ده‌هێنن.

پاش بڵاوبونه‌وه‌ى ئه‌و راپۆرته‌ حكومه‌ته‌كان كه‌وتنه‌خۆیان و هه‌ندێ رێوشوێنیان دانا بۆ ئه‌وه‌ى بتوانن ئه‌و حاڵه‌ته‌ كۆنترۆڵ بكه‌ن، به‌ڵام خاوه‌نى میدیاكان ئه‌مه‌یان پێ قبوڵ نه‌كراو خۆیان بڕیاریاندا ناوه‌ندێك بۆ چاودێریكردنى میدیاكان پێك بهێنن تاكو له‌كاتى لادان و سه‌رپێچى كردندا رێگه‌یان پێ بگرن.

میدیاكان و رایگشتى:

پاش ئه‌وه‌ى رایگشتى وهك‌ دیارده‌یه‌كى كۆمه‌ڵایه‌تى له‌ دونیاى رۆژئاوا ده‌ركه‌وت، په‌یوه‌ندى له‌ نێوان ئه‌م دیارده‌یه‌ و میدیاكان بوو به‌ مایه‌ى پرسیار بۆ زۆر له‌ لێكۆڵه‌وه‌رانى زانستى په‌یوه‌نديیه‌ گشتیه‌كان وكۆمه‌ڵناس وده‌رووناسه‌كان. هه‌رچه‌نده‌ له‌ سه‌ره‌تادا به‌ گومانه‌وه‌ ته‌ماشاى راده‌ى كاریگه‌رى میدیاكان ده‌كرا له‌ سه‌ر پێكهێنانى رایگشتیدا ونه‌ده‌توانرا كێرڤێكى تایبه‌ت ده‌ستنیشان بكرایه‌. بهڵام پاش ده‌ركه‌وتنى رادیۆ وته‌له‌فزیۆن له‌پاڵ رۆژنامه‌كان، هیچ یه‌ك له‌و لێكۆڵه‌وه‌رانه‌ گومانى ئه‌وه‌یان لانه‌ما كه‌وا به‌شى هه‌ره‌ زۆرى ده‌ركه‌وتنى رایگشتى ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ بۆ میدیاكان.

وه‌ك ده‌زانرێت میدیاكان چه‌ندین رۆڵى كۆمه‌ڵایه‌تى له‌ ناو ژیانى كۆمه‌ڵگاكاندا ده‌گێڕن. نه‌خشه‌ بۆژیانى سیاسى داده‌رێژن وچى كولتورێكیان بوێت په‌ره‌ى پێده‌ده‌ن، وچۆنیان بوێت ستایلى ژیانى مرۆڤ ده‌گۆڕن. والتر لیپمن رۆژنامه‌نوسى كاروبارى سیاسى له‌ ئه‌مریكا له‌ كتێبى(public opinion) رایگشتى پێى وایه‌ میدیاكان ده‌توانن راى تاكه‌كانى كۆمه‌ڵگا بگۆڕن. دواتر له‌ ساڵانى1950 به‌ملاوه‌ لازارسفلد و مرتن له‌ لێكۆڵینه‌وه‌كانیاندا گه‌یشتنه‌ ئه‌و ئه‌نجامه‌ى كه‌ میدیاكان نه‌ك هه‌ر ده‌توانن سه‌رنجى خه‌ڵك بۆ لاى پاڵه‌وان یان كۆمه‌ڵه‌ پاڵه‌وانێكى تایبه‌ت راكێشن، به‌ڵكو ده‌توانن هه‌ندێك مه‌سه‌له‌ى په‌یوه‌ندى دار به‌خه‌ڵك وبزوتنه‌وه‌ى كۆمه‌ڵایه‌تى هێنده‌ گه‌وره‌ كه‌ن، لاى رایگشتیدا خۆشه‌ویستیان كه‌ن.

له‌ ساڵانى 1970 پسپۆڕانى زانستى سیاسى ئه‌مریكا بۆ زانینى راده‌ى كاریگه‌رى میدیاكان له‌ سه‌ر رایگشتى ده‌ستیان دایه‌ لێكۆڵینه‌وه‌یه‌كى تایبه‌ت له‌و باره‌وه‌، هه‌ر له‌ سه‌ره‌تاى لێكۆڵینه‌وه‌كه‌دا دوو تیۆرى ده‌ركه‌وت:

یه‌كه‌میان ئه‌وه‌بوو رووداوه‌كان هێنده‌ زۆر بوون میدیاكان ناتوانن به‌یه‌كسانى گرنگى خۆیانیان پێبده‌ن.

دووه‌م تیۆرى ئه‌وه‌بوو كه‌وا خه‌ڵك ناتوانن هه‌زمى هه‌موو ئه‌وانه‌ى له‌ میدیاكاندا بڵاو ده‌كرێته‌وه‌ بكه‌ن بۆیه‌ به‌ناچارى په‌نا ده‌به‌نه‌ به‌ر هه‌ڵبژاردنى ئه‌وه‌ى زیاتر به‌لایانه‌وه‌ گرنگتره‌.

هه‌ر له‌ به‌ر ئه‌وه‌شه‌ میدیاكان بۆ خستنه‌ رووى رووداوه‌كان سود له‌ ته‌قویم وه‌رده‌گرن وریزبه‌ندى بابه‌ته‌كانیان ده‌كه‌ن.

ئه‌م دوو تیۆریه‌ى سه‌ره‌وه‌ پاشتر بوون به‌ بنه‌مایه‌ك بۆ ئه‌وه‌ى میدیاكان له‌ رێگه‌ى پلاندانانى تایبه‌ته‌وه‌ به‌ خه‌ڵك بڵێن ده‌بێت له‌مه‌ولا بیر له‌چى بكه‌نه‌وه‌.

له‌ سادترین بۆچووندا ده‌كرێت ئه‌وه‌ له‌بیر نه‌كه‌ین میدیاكان له‌ هه‌موو كونج و كه‌له‌به‌ره‌كانى ژیانى رۆژانه‌ماندا حزوریان هه‌یه‌. كه‌س له‌ ئێمه‌ ناتوانێت خۆى له‌ تارماییه‌كانى ئه‌و مێرده‌زمانه‌ دورخاته‌وه‌. كه‌واته‌ میدیاكان كه‌ هه‌ر له‌ سه‌ره‌تاوه‌ بۆ ئه‌وه‌ دروست بوون ژیانى سیاسى وكۆمه‌ڵایه‌تى ئێمه‌ ئاراسته‌ بكه‌ن، پێمان ده‌ڵێن ده‌نگ به‌كێ بده‌ین چۆن هه‌ڵسوكه‌وت بكه‌ین چۆن بیر بكه‌نه‌وه‌ و باشتروایه‌ له‌ گه‌ڵ كێدا هاو بیر بین.

 


  • tweet

  • بینراو
  • دوایین
  • تاگ
  • كاڵێ ئه‌مین.. به‌كامێراكه‌ی له‌ چاوی ژنێكه‌وه‌ نه‌هامه‌تییه‌كانی جه‌نگ ده‌گێڕێته‌وه
    كاڵێ ئه‌مین.. به‌كامێراكه‌ی له‌ چاوی ژنێكه‌وه‌ نه‌هامه‌تییه‌كانی جه‌نگ ده‌گێڕێته‌وه

    کانونی دووهەم 24, 2021 لێدوان نووسین ناچالاککراوە لە كاڵێ ئه‌مین.. به‌كامێراكه‌ی له‌ چاوی ژنێكه‌وه‌ نه‌هامه‌تییه‌كانی جه‌نگ ده‌گێڕێته‌وه

  • رێنمایی پیشه‌گه‌رانه‌ بۆ فۆتۆگرافه‌ران.. چۆن وێنه‌كانت ده‌فرۆشیت
    رێنمایی پیشه‌گه‌رانه‌ بۆ فۆتۆگرافه‌ران.. چۆن وێنه‌كانت ده‌فرۆشیت

    کانونی دووهەم 18, 2021 لێدوان نووسین ناچالاککراوە لە رێنمایی پیشه‌گه‌رانه‌ بۆ فۆتۆگرافه‌ران.. چۆن وێنه‌كانت ده‌فرۆشیت

  • سه‌ركه‌وتن له‌ كاری فۆتۆگرافه‌ری میدیایی.. چیرۆكی فۆتۆجۆرنالیستێكی پیشه‌گه‌ر
    سه‌ركه‌وتن له‌ كاری فۆتۆگرافه‌ری میدیایی.. چیرۆكی فۆتۆجۆرنالیستێكی پیشه‌گه‌ر

    کانونی دووهەم 17, 2021 لێدوان نووسین ناچالاککراوە لە سه‌ركه‌وتن له‌ كاری فۆتۆگرافه‌ری میدیایی.. چیرۆكی فۆتۆجۆرنالیستێكی پیشه‌گه‌ر

  • کاریگەری دراماکان و لاساییکردنەوەی بەنەزانی
    کاریگەری دراماکان و لاساییکردنەوەی بەنەزانی

    کانونی یەکەم 04, 2020 لێدوان نووسین ناچالاککراوە لە کاریگەری دراماکان و لاساییکردنەوەی بەنەزانی

  • توێژينه‌وه‌.. كارامه‌ييه‌كانى بێژه‌رى ژن له‌ كه‌ناڵه‌ ئاسمانييه‌ كوردييه‌كاندا
    توێژينه‌وه‌.. كارامه‌ييه‌كانى بێژه‌رى ژن له‌ كه‌ناڵه‌ ئاسمانييه‌ كوردييه‌كاندا

    تەموز 11, 2014 2,246

  • رۆژنامەوان و تۆمەت خستنەپاڵ لە راگەیاندندا
    رۆژنامەوان و تۆمەت خستنەپاڵ لە راگەیاندندا

    تەموز 09, 2014 2,122

  • كاڵێ ئه‌مین.. به‌كامێراكه‌ی له‌ چاوی ژنێكه‌وه‌ نه‌هامه‌تییه‌كانی جه‌نگ ده‌گێڕێته‌وه
    كاڵێ ئه‌مین.. به‌كامێراكه‌ی له‌ چاوی ژنێكه‌وه‌ نه‌هامه‌تییه‌كانی جه‌نگ ده‌گێڕێته‌وه

    کانونی دووهەم 24, 2021 لێدوان نووسین ناچالاککراوە لە كاڵێ ئه‌مین.. به‌كامێراكه‌ی له‌ چاوی ژنێكه‌وه‌ نه‌هامه‌تییه‌كانی جه‌نگ ده‌گێڕێته‌وه

  • رێنمایی پیشه‌گه‌رانه‌ بۆ فۆتۆگرافه‌ران.. چۆن وێنه‌كانت ده‌فرۆشیت
    رێنمایی پیشه‌گه‌رانه‌ بۆ فۆتۆگرافه‌ران.. چۆن وێنه‌كانت ده‌فرۆشیت

    کانونی دووهەم 18, 2021 لێدوان نووسین ناچالاککراوە لە رێنمایی پیشه‌گه‌رانه‌ بۆ فۆتۆگرافه‌ران.. چۆن وێنه‌كانت ده‌فرۆشیت

  • سه‌ركه‌وتن له‌ كاری فۆتۆگرافه‌ری میدیایی.. چیرۆكی فۆتۆجۆرنالیستێكی پیشه‌گه‌ر
    سه‌ركه‌وتن له‌ كاری فۆتۆگرافه‌ری میدیایی.. چیرۆكی فۆتۆجۆرنالیستێكی پیشه‌گه‌ر

    کانونی دووهەم 17, 2021 لێدوان نووسین ناچالاککراوە لە سه‌ركه‌وتن له‌ كاری فۆتۆگرافه‌ری میدیایی.. چیرۆكی فۆتۆجۆرنالیستێكی پیشه‌گه‌ر

  • کاریگەری دراماکان و لاساییکردنەوەی بەنەزانی
    کاریگەری دراماکان و لاساییکردنەوەی بەنەزانی

    کانونی یەکەم 04, 2020 لێدوان نووسین ناچالاککراوە لە کاریگەری دراماکان و لاساییکردنەوەی بەنەزانی

ئاره‌زو نوری ئاره‌زوو نوری ئازادى ئازادی ئاژانسه‌كان ئاو ئاودێری ئاوێنه‌ ئاين ئه‌رسه‌لان ره‌حمان ئه‌ڤین ئاسۆ ئه‌لیكترۆنی ئۆكرانیا ئيتيك ئیتیك ئینته‌رنیوز ئێران بانه‌ به‌خشنده‌یی به‌خشین به‌درخان به‌شی راگه‌یاندن بووكه‌ڵه‌ بوومه‌له‌رزه‌ بۆچوون بۆینگ737 بى بى سى بیروڕا پرسى ژن پرسی ژن په‌رله‌مان په‌روه‌رده‌ په‌يامنێران په‌یامنێر په‌یامنێران پیشه‌ پێشكه‌شكار پێشمه‌رگه‌ پێنجوێن تاران تروسكه‌ سادقی ته‌له‌ڤزیون ته‌له‌ڤزیۆن توندوتیژی توێژينه‌وه‌ تۆڕه‌ كۆمه‌ڵایه‌تییه‌كان تۆڕه‌كۆمه‌ڵايه‌تييه‌كان تيۆره‌كانى راگه‌ياندن تی ڤی تیڤی جزیره‌ جه‌نگى ده‌روونى جۆ جياوازى ره‌گه‌زى جێنده‌ر چاپ چاپه‌مه‌نی چاكسازى چنار نامق چه‌پله‌ر له‌ میدیادا چه‌پله‌ری چه‌پله‌ری له‌ مێژوودا حزب خۆپیشاندان خێر خێرخواز داعش ده‌زگاكانى راگه‌ياندن راپۆرت راپۆرتی رۆژنامه‌وانی رادیۆ راستكردنه‌وه‌ راگه‌ياندن راگه‌یاندن راوێژكار رایگشتی ره‌خنه‌ ره‌خنه‌گر ره‌وشى رۆژنامه‌وانى ره‌وشی ژن رووداو رووماڵ روونكردنه‌وه‌ رۆژنامه‌ رۆژنامه‌نووس رۆژنامه‌وان رۆژنامه‌وانى رۆژنامه‌وانى ژنان رۆژنامه‌وانی رۆژهه‌ڵات رۆیته‌رز ریپۆرته‌ر زانكۆ و په‌يمانگه‌كان زمانى راگه‌ياندن زه‌مين له‌رزه‌ ژن ژن و میدیا ژنان ژنانی میدیاكار سایت سه‌پان سه‌رنج سه‌قز سه‌لامه‌تى پيشه‌يى سه‌نار حه‌سه‌ن سۆسيۆلۆژيا سۆشیال میدیا سۆشیالمیدیا سياسه‌ت سيخوڕ سێكس شاشه‌ شكۆ عه‌فرین فڕۆكه‌ فه‌یسبووك فۆتۆ فۆتۆجۆرنالیست فۆتۆجۆرناڵ فۆتۆگرافه‌ر فۆتۆگرافه‌ری فۆتۆگرافه‌ری جه‌نگ ڤایرۆس قه‌ره‌قۆز كاريكاتێر كاڵێ ئه‌مین كایه‌ی میدیا كركوك كشتوكاڵ كه‌ركووك كه‌ناڵ كوبانێ كورد كوردستان كوردستان و كورد كۆرۆنا گردبوونه‌وه‌ گفتوگۆ گفتوگۆی رۆژنامه‌وانی گه‌نج گه‌نم گوند گۆڤار گێچه‌ڵى سێكسى لوبنان ماركێتینگ ماسی مافی ژن مسته‌فا سه‌لیمی منداڵ مه‌حره‌م مووچه‌ ميديا ميدياى كوردى ميدياى كورديى ميدياى كۆمه‌ڵايه‌تى میدیا میدیاكار میدیای ئه‌لیكترۆنی میدیای زه‌رد میدیای كوردی میسر مێژوو ناڕه‌زایه‌تی نه‌هله‌ نه‌جاح نووسین نێرگز قادر هاشتاگ هه‌رێمی كوردستان هه‌ژاران هه‌ڵه‌گری هه‌واڵ هه‌واڵسازی هه‌ولێر هۆشیاری وتار وه‌رگێڕان وێنه‌ ياسا ياساى رۆژنامه‌وانى یاسا
  • Accustomed Dope Far this product https://cialisgrade.com generic cialis...

    7 ڕۆژ ago

  • به‌ هیوای سوودمه‌ندبوونی هه‌موو لایه‌ك...

    7 مانگ ago

ئێمه‌ له‌ فیسبووك

  • راگه‌یاندن
  • رای گشتی
  • فۆتۆگراف
  • رێنمایی پیشه‌گه‌رانه‌ بۆ فۆتۆگرافه‌ران.. چۆن وێنه‌كانت ده‌فرۆشیت
    رێنمایی پیشه‌گه‌رانه‌ بۆ فۆتۆگرافه‌ران.. چۆن وێنه‌كانت ده‌فرۆشیت

    کانونی دووهەم 18, 2021 لێدوان نووسین ناچالاککراوە لە رێنمایی پیشه‌گه‌رانه‌ بۆ فۆتۆگرافه‌ران.. چۆن وێنه‌كانت ده‌فرۆشیت

    رۆژنامه‌وانی، سلێمانی، كاڵێ ئه‌مین لە  رابردوودا رێگاکانی فرۆشتنی وێنە بەم شێوەیەی ئێستا نەبووە ئەتتوانی کە راستەوخۆ بە کڕیارەکانی بفرۆشیت وەک چاپەمەنییەکان،...
    درێژەی بابەت
  • ژنه‌ رۆژنامه‌وانی كورد “ئاره‌زوو نوری” خه‌ڵاتی دووه‌م باشترین رۆژنامه‌وانی عێراقی به‌ده‌ستهێنا
    ژنه‌ رۆژنامه‌وانی كورد “ئاره‌زوو نوری” خه‌ڵاتی دووه‌م باشترین رۆژنامه‌وانی عێراقی به‌ده‌ستهێنا

    کانونی دووهەم 01, 2021 لێدوان نووسین ناچالاککراوە لە ژنه‌ رۆژنامه‌وانی كورد “ئاره‌زوو نوری” خه‌ڵاتی دووه‌م باشترین رۆژنامه‌وانی عێراقی به‌ده‌ستهێنا

    رۆژنامه‌وانی، هه‌ولێر: ئاره‌زوو نوری حه‌كیم، رۆژنامه‌نووسی كورد، توانی خه‌ڵاتی رێكخراوی ئینته‌رنیوزی نێوده‌وڵه‌تی بۆ باشترین رووماڵی پرسی ژن له‌ (2020)...
    درێژەی بابەت
  • کاریگەری دراماکان و لاساییکردنەوەی بەنەزانی
    کاریگەری دراماکان و لاساییکردنەوەی بەنەزانی

    کانونی یەکەم 04, 2020 لێدوان نووسین ناچالاککراوە لە کاریگەری دراماکان و لاساییکردنەوەی بەنەزانی

    ئاره‌زوو نوری سوپرایزی دروستتکراو و رێککەوتنی پێشوەختە لەلای بەشێکی گەنجانمان وەک لاساییکردنەوەی نەریتێک کە دوورە لەنەریتی کۆمەڵگەی کوردی، جگە لە زیان؛ هیچ...
    درێژەی بابەت
  • دزیی میدیايى و گزیی میدیاوان
    دزیی میدیايى و گزیی میدیاوان

    کانونی یەکەم 04, 2020 لێدوان نووسین ناچالاککراوە لە دزیی میدیايى و گزیی میدیاوان

    د.شوان ئادەم ئەیڤەس لەپاڵ توێژەران و ئەكادیمیی و نووسەراندا؛ داخوازى دووركەوتنەوەی ميديا و میدیاوانان لەدیاردەی گزییكردن و دزینی بەرهەمی هزریی ئەوانیدیكە،...
    درێژەی بابەت
  • پەرلەمانی کوردستان روونکردنەوە لەسەر پێشنیازەیاسای “رێكخستنی میدیای ئەلیكترۆنی” دەدات
    پەرلەمانی کوردستان روونکردنەوە لەسەر پێشنیازەیاسای “رێكخستنی میدیای ئەلیكترۆنی” دەدات

    ئاب 16, 2020 لێدوان نووسین ناچالاککراوە لە پەرلەمانی کوردستان روونکردنەوە لەسەر پێشنیازەیاسای “رێكخستنی میدیای ئەلیكترۆنی” دەدات

    رۆژنامه‌وانی، هه‌ولێر له‌ روونكردنه‌وه‌یه‌كدا، لیژنەی رۆشنبیری و كۆمەڵگه‌ی مەدەنی و وەرزش و لاوان لەپەرلەمانی كوردستان، رایگه‌یاندووه‌، پێشنیازه‌...
    درێژەی بابەت
  • كاریگه‌رى میدیا له‌سه‌ر ره‌فتارى خۆپیشاندان
    كاریگه‌رى میدیا له‌سه‌ر ره‌فتارى خۆپیشاندان

    تەموز 10, 2020 1

    رۆژنامه‌وانی، هه‌ولێر، كاروان عه‌بدوڵڵا پوخته‌:ئه‌م نووسینه‌ باس له‌ ڕۆڵ و كاریگه‌رى میدیا ده‌كات وه‌ك به‌شێك له‌ بونیه‌ى پێكهاته‌ى سیاسی و كۆمه‌ڵایه‌تی...
    درێژەی بابەت
  • رایگشتی ئەليكترۆنی ودەرکەوتەکانی
    رایگشتی ئەليكترۆنی ودەرکەوتەکانی

    مارس 06, 2020 لێدوان نووسین ناچالاککراوە لە رایگشتی ئەليكترۆنی ودەرکەوتەکانی

    رۆژنامه‌وانی، هه‌ولێر، چنار نامق ئەگەر قۆناغی بەر لەسەرهەڵدانی ئینتەرنێت راگەیاندنی تەقلیدی (رۆژنامە ورادیۆ وتەلەفزیۆن) هۆكارێكی باش بوبن بۆ پێكهێنانی رای...
    درێژەی بابەت
  • هه‌موو كه‌ناڵه‌كانی ئێستا كاریگه‌ری یه‌ك رادیۆی سه‌رده‌می شاخیان نیه‌
    هه‌موو كه‌ناڵه‌كانی ئێستا كاریگه‌ری یه‌ك رادیۆی سه‌رده‌می شاخیان نیه‌

    شوبات 18, 2020 لێدوان نووسین ناچالاککراوە لە هه‌موو كه‌ناڵه‌كانی ئێستا كاریگه‌ری یه‌ك رادیۆی سه‌رده‌می شاخیان نیه‌

    رۆژنامه‌وانی – سلێمانی: سه‌باره‌ت به‌وه‌ی كه‌ له‌ئێستادا ژماره‌یه‌كی زۆر كه‌ناڵی راگه‌یاندنی (بینراو، نووسراو، خوێنراو) هه‌ن، تا چه‌نده‌ توانیویانه‌...
    درێژەی بابەت
  • ئه‌رك و پره‌نسیپ و سیستمه‌كانى راگه‌یاندن
    ئه‌رك و پره‌نسیپ و سیستمه‌كانى راگه‌یاندن

    تشرینی دووهەم 01, 2014 لێدوان نووسین ناچالاککراوە لە ئه‌رك و پره‌نسیپ و سیستمه‌كانى راگه‌یاندن

     رۆژنامه‌وانى: كتێبى “بنه‌ما تيۆرييه‌كانى رايگشتى و راگه‌ياندن”، (رۆڵى میدیاكان له‌ دروستكردنى رایگشتیدا)، له‌ نووسينى لێكۆڵه‌رى بوارى ميديا “مه‌جيد...
    درێژەی بابەت
  • شێوازه‌كانى پێوانه‌ كردنى رایگشتى
    شێوازه‌كانى پێوانه‌ كردنى رایگشتى

    تشرینی یەکەم 28, 2014 لێدوان نووسین ناچالاککراوە لە شێوازه‌كانى پێوانه‌ كردنى رایگشتى

    رۆژنامه‌وانى: كتێبى “بنه‌ما تيۆرييه‌كانى رايگشتى و راگه‌ياندن”، (رۆڵى میدیاكان له‌ دروستكردنى رایگشتیدا)، له‌ نووسينى لێكۆڵه‌رى بوارى ميديا “مه‌جيد...
    درێژەی بابەت
  • كاڵێ ئه‌مین.. به‌كامێراكه‌ی له‌ چاوی ژنێكه‌وه‌ نه‌هامه‌تییه‌كانی جه‌نگ ده‌گێڕێته‌وه
    كاڵێ ئه‌مین.. به‌كامێراكه‌ی له‌ چاوی ژنێكه‌وه‌ نه‌هامه‌تییه‌كانی جه‌نگ ده‌گێڕێته‌وه

    کانونی دووهەم 24, 2021 لێدوان نووسین ناچالاککراوە لە كاڵێ ئه‌مین.. به‌كامێراكه‌ی له‌ چاوی ژنێكه‌وه‌ نه‌هامه‌تییه‌كانی جه‌نگ ده‌گێڕێته‌وه

    گفتوگۆی رۆژنامه‌وانی له‌گه‌ڵ كاڵێ ئه‌میندا
    درێژەی بابەت
  • رێنمایی پیشه‌گه‌رانه‌ بۆ فۆتۆگرافه‌ران.. چۆن وێنه‌كانت ده‌فرۆشیت
    رێنمایی پیشه‌گه‌رانه‌ بۆ فۆتۆگرافه‌ران.. چۆن وێنه‌كانت ده‌فرۆشیت

    کانونی دووهەم 18, 2021 لێدوان نووسین ناچالاککراوە لە رێنمایی پیشه‌گه‌رانه‌ بۆ فۆتۆگرافه‌ران.. چۆن وێنه‌كانت ده‌فرۆشیت

    رۆژنامه‌وانی، سلێمانی، كاڵێ ئه‌مین لە  رابردوودا رێگاکانی فرۆشتنی وێنە بەم شێوەیەی ئێستا نەبووە ئەتتوانی کە راستەوخۆ بە کڕیارەکانی بفرۆشیت وەک چاپەمەنییەکان،...
    درێژەی بابەت
  • سه‌ركه‌وتن له‌ كاری فۆتۆگرافه‌ری میدیایی.. چیرۆكی فۆتۆجۆرنالیستێكی پیشه‌گه‌ر
    سه‌ركه‌وتن له‌ كاری فۆتۆگرافه‌ری میدیایی.. چیرۆكی فۆتۆجۆرنالیستێكی پیشه‌گه‌ر

    کانونی دووهەم 17, 2021 لێدوان نووسین ناچالاککراوە لە سه‌ركه‌وتن له‌ كاری فۆتۆگرافه‌ری میدیایی.. چیرۆكی فۆتۆجۆرنالیستێكی پیشه‌گه‌ر

    رۆژنامه‌وانی، سلێمانی، وه‌رگێڕانی: كاڵێ ئه‌مین ئەوکاتەی کە وێنەگری ئازاد بیت یان ئەو دەستەواژە باوەی کە پێی دەلێن (فری لانس) کۆمەڵێک تایبەتمەندیت پێ دەبەخشێت...
    درێژەی بابەت
  • سه‌داى وێنه‌
    سه‌داى وێنه‌

    حوزەیران 04, 2020 لێدوان نووسین ناچالاککراوە لە سه‌داى وێنه‌

    رۆژنامه‌وانی، سلێمانی، ده‌شتی عه‌لی بڵاوبوونه‌وه‌ى دیمه‌نى ساته‌وه‌ختى كوشتنى جۆرج فلۆیدى ره‌شپێست له‌لایه‌ن پۆلیسه‌وه‌، هه‌رزوو كاردانه‌وه‌ى...
    درێژەی بابەت
  • پیشانگایەك بە هاوێنەی چەند کچە فۆتۆگرافەرێك
    پیشانگایەك بە هاوێنەی چەند کچە فۆتۆگرافەرێك

    تشرینی دووهەم 22, 2017 لێدوان نووسین ناچالاککراوە لە پیشانگایەك بە هاوێنەی چەند کچە فۆتۆگرافەرێك

    رۆژنامه‌وانى – هه‌ولێر: کچانی فۆتۆگرافەر لە ڕێگەی پێشەنگایەکی فۆتۆگرافییەوە کارەکانیان بە دروشمی ( ئێره‌، له‌ چاوی کچه‌ فۆتۆگرافه‌ره‌کانمانه‌وه‌) نمایش...
    درێژەی بابەت
|| © 2014 || Designed and developed by ENG. Ali Qader
  • ئيتيك و ياسا
  • ته‌له‌ڤزیۆن
  • توێژینه‌وه‌ی زانكۆ
  • رادیۆ
  • راپۆرته‌كانى چاودێرى
  • راپۆرتی رۆژنامه‌وانی
  • راگه‌یاندن
  • راگه‌یاندن و په‌یوه‌ندییه‌كان
  • راگه‌یاندنی تایبه‌تمه‌ند
  • رای گشتی
  • ره‌وشی رۆژنامه‌وانی
  • رۆژنامه‌
  • ریپۆرتاژ
  • رێبه‌ری رۆژنامه‌وانی
  • زمانی راگه‌یاندن
  • فۆتۆگراف
  • كاری په‌یامنێری
  • كتێبخانه‌
  • ميدياى كۆمه‌ڵايه‌تى
  • میدیای ئه‌لیكترۆنی
  • مێژووی رۆژنامه‌وانی
  • هاوپۆلنه‌كراو
  • هه‌واڵ
  • هه‌واڵ سازی
  • هه‌ڵه‌گری رۆژنامه‌وانی
  • وتاری رۆژنامه‌وانی
  • ژن و میدیا
  • ڤیدیۆ
  • گفتوگۆی رۆژنامه‌وانی